چکیده

در این مجموعه سعی شده است که نام پنجاه شهریاری را که فردوسی در شاه نامه آورده، اعم از آرمانی و غیر آرمانی، مورد بررسی قرار گیرد و شهریارانی که بیش‌تر مورد نظر فردوسی بوده‌اند و حجم بیشتری از مطالب شاه‌‎نامه را به خود اختصاص داده‌اند بیشتر معرفی شوند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده.................................................................................................................................. 1

مقدمه................................................................................................................................... 2

بخش نخست: کلیات............................................................................................................ 8
1-1. بیان مسئله.................................................................................................................... 9

1-2. اهمیت و ضرورت موضوع........................................................................................... 12

1-3. اهداف........................................................................................................................ 13

1-4. فرضیه‌ها..................................................................................................................... 13

1-5. پیشینه........................................................................................................................ 13‌

1-6. روش تحقیق............................................................................................................... 14
بخش دوم: شهریاران دوره‌ی اساطیری................................................................................. 16

2-1. کیومرث..................................................................................................................... 17

2-2. هوشنگ...................................................................................................................... 18
2-2-1. یافتن آتش............................................................................................................. 19
2-2-2. جشن سده............................................................................................................. 19
2-3. تهمورث..................................................................................................................... 20

2-4. جمشید شاه................................................................................................................ 21
2-4-1. دوران اول شهریاری جمشید شاه.............................................................................. 21
2-4-2. دوران شکوه........................................................................................................... 24
2-4-3. نوروز.................................................................................................................... 24
2-4-4. دوره دوم شهریاری جمشید شاه............................................................................... 26 
2-5. ضحاک...................................................................................................................... 27
2-5-1. دوستی اهریمن با ضحاک........................................................................................ 28
2-6. فریدون...................................................................................................................... 29
2-6-1. به دنیا آمدن فریدون................................................................................................ 29 
2-6-2. به مردی رسیدن فریدون.......................................................................................... 30
2-6-3. داستان ضحاک با کاوه‎ی آهنگر................................................................................ 31
2-6-4. جنگ فریدون با ضحاک.......................................................................................... 33
2-6-5. پادشاهی فریدون.................................................................................................... 34
2-6-6. دوران خوش پادشاهی............................................................................................ 35
2-6-7. تقسیم جهان بر پسران............................................................................................. 36
2-6-8. جنگ قدرت و حسادت بین پسران فریدون.............................................................. 37
2-6-9. چرا آرمانی؟........................................................................................................... 39

بخش سوم: شهریاران دوره‌ی پهلوانی................................................................................... 42
3-1. منوچهر...................................................................................................................... 43 
3-1-1. منشور منوچهر........................................................................................................ 44
3-1-2. پادشاهی منوچهر.................................................................................................... 45
3-1-3. منوچهر و داستان عشق بازی زال.............................................................................. 46
3-1-4. وصیت نامه‌ی آرمانی منوچهر................................................................................... 47
3-1-5. اندرز کردن منوچهر نوذر را..................................................................................... 49
3-1-6. آرمان گرایی های منوچهر........................................................................................ 50
3-2. پادشاهی نوذر............................................................................................................. 51
3-3. پادشاهی زوتهماسب................................................................................................... 55
3-3-1. پادشاه شدن زوتهماسپ.......................................................................................... 56
3-4. پادشاهی گرشاسپ...................................................................................................... 57
3-4-1. حمله‌ی افراسیاب به ایران زمین................................................................................ 58
3-5. پادشاهی کی قباد........................................................................................................ 60
3-5-1. کارهای بزرگ کی‌قباد............................................................................................. 63
3-6. پادشاهی کی کاووس................................................................................................... 64

3-6-1. هفت خان رستم..................................................................................................... 65
3-6-2. رزم کاووس با شاه هاماوران.................................................................................... 66
3-6-3. رفتن کاووس به آسمان........................................................................................... 70
3-6-4. خلاصه‌ای از داستان رستم و سهراب......................................................................... 71
3-6-5. سیاوش.................................................................................................................. 74
3-7. پادشاهی کیخسرو....................................................................................................... 78
3-7-1. کشته شدن فرود به دست توس................................................................................ 81
3-7-2. رزم فرود با گیو...................................................................................................... 83
3-7-3. رزم بیژن با فرود و سرانجام افراسیاب..................................................................... 83
3-7-4. کارهای بزرگ کی خسرو و سرانجام افراسیاب.......................................................... 87
3-7-5. مرگ کی خسرو..................................................................................................... 92
3-8. پادشاهی لهراسب........................................................................................................ 94
3-8-1. واگذاری تخت....................................................................................................... 97
3-9. پادشاهی گشتاسب...................................................................................................... 98
3-9-1. پیدا شدن زردشت و پذیرفتن دین وی از جانب گشتاسب........................................ 100
3-9-2. اسفندیار............................................................................................................... 101
3-9-3. هفت خان............................................................................................................. 101
3-9-4. داستان رستم و اسفندیار......................................................................................... 106
بخش چهارم: شهریاران دوره‌ی تاریخی.............................................................................. 113
4-1. پادشاهی بهمن........................................................................................................... 114
4-2. پادشاهی همای.......................................................................................................... 116
4-3. پادشاهی داراب......................................................................................................... 117
4-4. پادشاهای دارا............................................................................................................ 118
4-5. جهان داری اسکندر.................................................................................................... 120
4-6. اردشیر...................................................................................................................... 124

4-7. پادشاهی شاپور.......................................................................................................... 128
4-8. پادشاهی اورمزد......................................................................................................... 129
4-9. پادشاهی بهرام اورمزد................................................................................................ 130
4-10. پادشاهی بهرام بهرام................................................................................................ 130
4-11. پادشاهی بهرام بهرامیان............................................................................................ 131

4-12. پادشاهی نرسی........................................................................................................ 131
4-13. پادشاهی اورمزد نرسی............................................................................................. 131
4-14. پادشاهی شاپور ذوالاکتاف........................................................................................ 132
4-15. پادشاهی اردشیر نیکوکار.......................................................................................... 135
4-16. پادشاهی شاپور سوم................................................................................................ 135
4-17. پادشاهی بهرام شاپور............................................................................................... 136
4-18. پادشاهی یزدگرد بزه گر (اثیم).................................................................................. 136
4-19. پادشاهی بهرام گور.................................................................................................. 138
4-20. پادشاهی یزدگرد پسر بهرام گور............................................................................... 141
4-21. پادشاهی هرمز یک سال بود..................................................................................... 141
4-22. پادشاهی پیروز........................................................................................................ 141
4-23. پادشاهی بلاش........................................................................................................ 142
4-24. پادشاهی قباد.......................................................................................................... 143 
4-24-1. سخنان مزدک..................................................................................................... 143
4-25. انوشیروان............................................................................................................... 144 
4-25-1. انوشیروان و آرمان گرایی..................................................................................... 145
4-25-2. سخنان حکیمانه‌ی بزرجمهر (بزرگمهر)................................................................. 150 
4-25-3. شطرنج............................................................................................................... 152
4-25-4. سخنان و اندیشه های انوشیروان........................................................................... 153
4-26. پادشاهی هرمزد....................................................................................................... 156
4-27. پادشاهی خسرو پرویز............................................................................................. 158
4-27-1. سخن از شکوه و روش شاهی خسرو پرویز.......................................................... 159
4-27-2. فرجام خسرو و پرویز......................................................................................... 160
4-28. پادشاهی قباد مشهور به شیرویه................................................................................. 161
4-29. پادشاهی اردشیر پسر شیرویه.................................................................................... 161
4-30. پادشاهی گراز مشهور به فرایین................................................................................. 162
4-31. پادشاهی پوراندخت................................................................................................. 162
4-32. پادشاهی آزرمدخت................................................................................................. 163
4-33. پادشاهی فرخزاد..................................................................................................... 163
4-34. پادشاهی یزدگرد..................................................................................................... 164
بخش پنجم: نتیجه گیری و پشنهادها.................................................................................... 166 
5-1. نتيجه گيري............................................................................................................... 167 
5-2. پيشنهادها.................................................................................................................. 168

منابع و مآخذ..................................................................................................................... 169

چکیده‌ی انگلیسی.................................................................................................................. 1